Stapiński Władysław (1897–1942), malarz.
Ur. 5 IX w Tyczynie koło Rzeszowa, był synem Wincentego i Marii z domu Jopek.
S. studiował malarstwo w ASP w Krakowie, w l. 1917–21 pod kierunkiem Stanisława Dębickiego, a w l. 1922–4 u Stanisława Kamockiego; w czasie studiów otrzymał dwukrotnie nagrodę za pejzaże. W r. 1923 ożenił się z Anielą Orawcówną i zapewne mieszkał z nią w Poroninie. Wraz z kolegami z krakowskiej ASP przebywał jakiś czas w Paryżu; wg Eugeniusza Gepperta był tam w r. 1925, jednak informacja, jakoby wszedł w skład grupy «Komitet Paryski» nie znajduje potwierdzenia. S. należał do Związku Artystów Plastyków. W styczniu 1927 wraz z ok. 100 artystami krakowskimi niezadowolonymi z działalności i polityki wystawienniczej dyrekcji Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych (TPSP) w Krakowie wziął udział w bojkocie Towarzystwa. W grudniu t.r. wystawiał swe prace w krakowskim, a w lutym 1928 – poznańskim TPSP. Wraz z kolegami ze studiów w Akademii m.in. Emilem Krchą, Kasprem i Stanisławem Pochwalskimi, Emilem Schinaglem, brał udział, początkowo jako «zaproszony gość», w wystawach utworzonego przez nich (w r. 1929) Zrzeszenia Artystów Plastyków «Zwornik»: w r. 1929 i w marcu 1931 w TPSP w Krakowie. W r. 1930 miał wystawę indywidualną w Salonie Czesława Garlińskiego w Warszawie. W r. 1931, m.in. z Henrykiem Gotlibem, Geppertem, Zygmuntem Menkesem i Czesławem Rzepińskim, zgłosił akces do Zrzeszenia «Zwornik» i wystawiał jako jego członek t.r. w TPSP w Poznaniu, w r. 1932 w TPSP w Krakowie i Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, w r. 1935 w Inst. Propagandy Sztuki w Warszawie, w r. 1936 w Salonie 35 w Poznaniu, w r. 1938 w lokalu Związku Polskich Artystów Plastyków we Lwowie i ponownie t.r. w Zachęcie w Warszawie.
S. reprezentował kierunek postimpresjonizmu. Malował pejzaże: Pejzaż z kościołem, Pejzaż z Wiśniowca (ok. r. 1935, Muz. Narod. w Kr.), Brama zamkowa, Wieś nad rzeką, często z Tatr, np. Góry, Pejzaż z Poronina, Pejzaż z Szaflar, Pejzaż z Nowego Targu, oraz martwe natury, głównie kwiaty, np. Martwa natura z kwiatami (ok. r. 1935, Muz. Narod. w Kr.). Po wybuchu drugiej wojny światowej mieszkał w Poroninie. W r. 1941 przeniósł się z żoną do Krakowa, lecz w r.n. wrócił do Poronina. Tam zmarł na serce (angina pectoris) 8 XII 1942; pochowany został na cmentarzu w Poroninie.
W małżeństwie z Anielą z Orawców (zob. Stapińska Aniela) nie miał S. potomstwa.
W r. 1949 odbyła się w TPSP w Krakowie wystawa pośmiertna S-ego.
Pol. Bibliogr. Sztuki; – Kozakowska S., Małkiewicz B., Malarstwo polskie od około 1890 do 1945 roku, Kr. 1997 [Katalog Muz. Narod. w Kr.]; Wystawa zbiorowa; pośmiertna wystawa Władysława Stapińskiego, kolekcja Emila Krchy […] kwiecień–maj 1949, Katalog TPSP, Kr.; Wystawy jubileuszowe 150-lecia ASP w Krakowie 1818–1968, Katalog, Kr. 1969; Wystawy zbiorowe Prof. Leona Wyczółkowskiego, A[brahama] Neumanna, Władysława Stapińskiego oraz wystawa bieżąca. Grudzień–styczeń 1927–1928. Katalog TPSP, Kr. 1927; – Dobrowolski, Nowoczesne malarstwo pol.; Pol. życie artyst. w l. 1915–39 (fot. S-ego na zbiorowej fot. z pleneru malarskiego w Wiśniowcu w r. 1938); – Geppert E., Moja droga, Kr. 1968; Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych; – „Biul. Zw. Artystów Plastyków” nr specjalny w 25-tą rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem. Pamięci artystów plastyków zmarłych w czasie wojny 1939–45, Oprac. J. Jaworska, [W. 1970]; „Głos Plastyków” R. 7: 1946; „Sztuki Piękne” T. 3: 1926/7 s. 155/6; „Świat” 1930 nr 30; – Paraf, rzymskokatol. św. Marii Magdaleny w Poroninie: Księga zmarłych Poronin, t. II s. 241 nr 45; Paraf. rzymskokatol. w Tyczynie: Księga chrztów z r. 1897 s. 8 poz. 79 (kserokopia aktu chrztu S-ego w Mater. Red. PSB); – Informacje ks. Franciszka Juchasa, proboszcza paraf. z Poronina (list z 2 XI 2003 w Mater. Red. PSB).
Róża Biernacka